Muhasebede, bilanço, bir işletmenin ekonomik kaynakları (varlıkları), ekonomik yükümlülükleri (yükümlülükleri) ve bir şirketin değerini müteakip değeri de dahil olmak üzere belirli bir zamanda bir ticari varlığın finansal durumunun bir özetini sağlayan bir finansal tablo türüdür. “Bilanço” terimi, varlıkların her zaman eşit (veya bilanço) yükümlülükleri artı sahiplerin özkaynaklarını ifade eder. Ayrıca finansal durum tablosu olarak da bilinen bilanço genellikle finansal bilgileri aşağıdaki biçimlerden birinde sunar:
- Varlıklar = Yükümlülükler + Özkaynaklar
- Varlıklar – Yükümlülükler = Özkaynaklar
Bilançolar iki biçimde gelir: Aynı formu içeren ancak farklı bir şekilde sunan rapor formu ve hesap formu. Rapor formunda, bilanço ilk önce varlık hesaplarını listeler ve borç ve hissedarların özkaynak hesaplarını doğrudan varlıkların altında sıralı olarak listeler. Hesap formunda, bilanço yatay olarak düzenlenmiş olup, sol tarafta listelenen varlık hesapları ve sağ tarafta listelenen varlık ve borçların veya hissedarların hisse senedi hesapları yer almaktadır.
Bilanço başlığı, işletmenin adını, ifadenin adını içerir.
Bildirimin İçeriği
Bilançoda bir şirketin varlıklarının ana sınıfları ve tutarlarının yanı sıra borçlar ve özkaynak dahil olmak üzere finansal yapısının ana sınıfları ve miktarları açıklanmaktadır. Açıklamada kullanılan ana sınıflamalar şunlardır:
- Varlıklar – Mevcut ve muhtemel gelecekteki değeri olan ekonomik kaynaklar dahil olmak üzere, parasal değeri olan bir şirketin sahip olduğu her şey.
- Borçlar — bir şirketin bir işletmenin varlıklarını devretme veya geçmiş işlemler veya olaylar sonucu gelecekte diğer taraflara hizmet sağlama zorunlulukları da dahil olmak üzere varlıklarına karşı borçlu olduğu mevcut ve muhtemel gelecekteki borçları:
- Cari borçlar (ödenecek hesaplar, ödenecek notlar, ödenecek ücretler ve ödenecek vergiler )
- Uzun vadeli borçlar ( ödenecek tahviller , emekli aylıkları ve finansal borçlar)
- Diğer yükümlülükler
- Mülkiyet hakkı – bir şirkete mal sahibi tarafından yatırılan kaynaklar. Özkaynak yükümlülükler düşüldükten sonra varlıklar eşittir:
- Sermaye stoğu
- Ödenmiş ya da belirtilen değerleri aşan diğer ödenmiş sermaye
- Dağıtılmamış karlar (temettüler)
Bir varlığın temel özellikleri aşağıdakileri içerir: (1) bir şirkete ait, kiraya verilmeyen, bir şirkete ait olan ve (2) bugünkü veya gelecekteki değeri ve gelecekteki net nakit girişlerine doğrudan veya dolaylı olarak doğrudan veya dolaylı olarak katkıda bulunma kapasitesine sahip olması veya diğer varlıklar ile birlikte.
Bir yükümlülüğün temel özellikleri şunları içerir: (1) bir borcu geri ödemek için bir veya daha fazla tarafa mevcut bir görev veya sorumluluk vermek ve (2) belirli bir şirkete borç ödemekle yükümlü olmaktan kaçmamak veya hiç takdiri bırakmamak. Şirketler krediyle mal ve malzeme satın almayı uygun ve sıklıkla gerekli buldukları için, tüm şirketlerin yükümlülükleri vardır. Şirketler kredili mal satın aldıklarında, ödenecek hesap olarak bilinen yükümlülüğü doğarlar. Öte yandan, şirketler borç para aldıklarında, borç olarak alacakları olarak bilinen yükümlülüğü doğarlar.
Cari varlıklar, hangisi daha uzunsa, işletmenin veya işletme döneminin içinde ya da işletme faaliyetinde nakit paraya çevrilmesi, satılması veya tüketilmesi beklenen diğer varlıklardır. Cari borçlar, cari varlıkların kullanılması veya diğer cari borçların yaratılması yoluyla tasfiye edilmesi beklenen makul yükümlülüklerdir.
Varlıklar bilançoda çoğu akışlanlıktan en az akışkanlığa doğru sınıflandırılır. Borçlar vade sıralamasına göre sınıflandırılır. Özkaynak kalemleri kaynağa göre ve azalan kalıcılığa göre sınıflandırılır.
Bilançolar genellikle karşılaştırmalı olarak sunulur. Karşılaştırmalı finansal tablolar, cari yıl ve önceki muhasebe dönemlerinden bir veya daha fazlasının beyanlarını içerir. Örneğin, şirketler genellikle eğilimleri ve ilişkileri değerlendirmek ve analiz etmek için faydalı kılan beş veya on yıllık bilançolar sağlar.
Bilançoya eklenmiş notlar, finansal tablolardaki hesaplara dahil edilmeyen ilave bilgilerin yanı sıra bilançoda sunulan rakamların açıklamalarını da içermektedir. Dahası, ek programlar destek programları veya parantez gösterimi ile açıklanabilir.
Bilanço Tanınma ve Ölçme
Bir bilançoda muhasebeleştirilecek bir kalem için: (1) Muhasebe unsurunun tanımına uymalıdır (bilançoyu oluşturan geniş kalem sınıfları), (2) ölçülebilir (değerleme) olmalıdır., (3) ilgili olmalıdır ve (4) güvenilir olmalıdır.
Bilançoda varlıklar ve borçlar , kalemlerin niteliğine bağlı olarak, bilançoda farklı niteliklerle (örneğin, tarihi maliyet, cari değişiklik maliyeti, cari piyasa değeri, net gerçekleşebilir değer ve gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeri) ölçülür veya raporlanır. Öncelikle bilançolarda kullanılan değerleme yöntemi, tarihi maliyettir çünkü ölçülebilirdir ve göreceli olarak yüksek güvenilirlik derecesine sahip bilgiler sağlar. Tarihsel maliyet, bir varlığa alındığında ödenen fiyattır. Bu yöntem enflasyonda etkili olmamakla birlikte, bir varlığın değerini belirlemenin uygun, objektif bir yolunu sağlar, çünkü herhangi bir muhasebeci bir varlığın ödenen maliyetini doğrulayabilir ve şirketler genellikle satış için değil, ticari kullanım için mülk ve binalar gibi sabit varlıklar edinir.
Diğer değerleme yöntemleri, cari maliyet, cari piyasa değeri, net gerçekleşebilir değer ve bugünkü değer yaklaşımlarını içerir. Cari maliyet, bilanço tarihinde aynı varlığı elde etmek için gereken nakit ya da nakit eşdeğeridir. Mevcut piyasa değeri veya çıkış değeri, bilanço tarihinde varlığın düzenli bir tasfiye ile satılmasıyla elde edilebilecek nakit tutarıdır. Net gerçekleşebilir değer, bir varlığın gelecekteki satışının bir sonucu olarak elde edilebilecek nakit miktarıdır. Mevcut değer, bilanço tarihine indirgenen beklenen çıkış değeridir.
Bilanço Konsolide Denge Formu
Konsolide finansal tablolar, ana ortaklık ve bağlı ortaklıkların finansal pozisyonlarını gösterir. Bir konsolide bilanço bağlı şirketlerin konsolide olmayan finansal tablolarında daha anlamlı bilgiler sunmak varsayılır ise ve esasen bir ana şirket doğrudan veya dolaylı olarak çoğunluk oylama kontrol edildiği tüm vakalar kullanılmalıdır. Konsolide finansal tablolar, ebeveynin bağlı ortaklığı üzerindeki kontrolünün geçici olduğu veya ebeveynin bağlı ortaklığını kontrol etme becerisine ilişkin önemli bir şüphenin olduğu durumlarda hazırlanmamalıdır. Ayrıca, konsolide bilanço, şirketler arası işlemlerden, örneğin ana ve bağlı şirketler arasındaki işlemlerden kaynaklanan gelir ve giderleri içermez.
Bilanço Kullanım ve Sınırlamaları
Bilanço, harici finansal tablo kullanıcılarına, şirketin likiditesini, finansal esnekliğini ve işletme kabiliyetlerini değerlendirmenin yanı sıra, dönemdeki kazanç performansını değerlendirmede yardımcı olur. Likidite, bir varlık gerçekleşinceye veya başka türlü nakde çevrilene kadar veya bir borç ödenmesi gerekene kadar geçmesi beklenen süreyi tanımlar. Finansal esneklik, bir işletmenin beklenmedik ihtiyaçlara ve fırsatlara cevap verebilmesi için nakit akışlarının miktarını ve zamanlamasını değiştirmek için etkili bir önlem alma yeteneğidir. İşletme ve performans kabiliyetleri, bir şirketin ana veya devam eden gelir getirici faaliyetleriyle ilgili kabiliyetini ve etkinliğini ifade eder.
Birçok bankacı ve çeşitli bilanço kullanıcıları, toplam cari yükümlülüklerinin kabaca iki katı olan toplam mevcut varlıklarının bir şirketin kredibilitesinin bir işareti olduğunu düşünmektedir. Sonuç olarak, bir şirketin toplam cari varlıklarının toplam mevcut yükümlülüklerine veya cari oranına oranını belirlemek için bilançolar kullanırlar. Alacaklılar, cari oranı, toplam cari varlıkları toplam cari borçlara bölerek hesaplar ve bir şirketin borcu geri ödeme kabiliyetinin bir ölçümünü verir. Cari borçlar üzerindeki cari varlıkların miktarı bir şirketin işletme sermayesidir. Bankalar ayrıca bir şirketin likiditesini belirlemek için bilançolara güveniyor.
Ancak bilançonun büyük kısıtlamaları var. Bilanço, varlıkların gerçeğe uygun piyasa değerini yansıtmayabilir, çünkü muhasebeciler tipik olarak varlık ve yükümlülükleri değerleme ve raporlamada tarihsel maliyet ilkesini uygularlar. Bilanço, finansal öneme sahip birçok maddeyi göz ardı ediyor. Ayrıca, mesleki yargı ve tahminler genellikle bilançoların hazırlanmasında kullanılır ve muhtemelen beyanların yararlılığına engel olur. Son olarak, bilançolar sadece finansal bilgiler içerdiğinden, bir şirketin rekabetinin yoğunluğu ve bir şirketin yönetiminin deneyimi ve becerisi gibi önemli bilgileri listelemezler.
Kaynakça
- Eskew, Robert K. ve Daniel L. Jensen. Finansal Muhasebe. 5th ed. New York: McGraw-Hill, 1999.
- Finansal Muhasebe Standartları Kurulu. Finansal Muhasebe Kavramları İfadeleri. Homewood, IL: Irwin, 1987.
- Meigs, Robert F., ve ark. Muhasebe: İşletme Kararlarının Temelleri. 11th ed. Boston: Irwin / McGraw-Hill, 1999.
