Bu makalede, vücudun taşıma sistemi olan dolaşım sistemi ve dolaşım sisteminin iki alt bölümü; pulmoner dolaşım ve sistemik dolaşım konusu anlatılmaktadır.
Dolaşım Sisteminin İşlevi
Vücudumuzdaki trilyonlarca hücre, hayati işlevlerini yerine getirmek için sürekli bir oksijen ve besin kaynağına ihtiyaç duyar, ancak hücreler bu maddeleri yalnızca yakın çevrede olduklarında kullanabilirler. Ürünlerini mağazalara teslim eden yoğun bir fabrika gibi, vücudumuz da çeşitli gazları ve besinleri hücrelere taşımak için bir taşıma sistemine sahiptir. Bu sisteme dolaşım sistemi denir.
Her gün her saniye, vücudumuzdaki trilyonlarca hücre besinleri alır ve atıkları bırakır.
Dolaşım Sisteminin Parçaları
Oksijen, besinler ve hücre atıkları vücudumuzda kan içerisinde, içi boş tüpler olan kan damarlarında taşınır. Bu hayati maddeler vücudumuzdaki her hücreye gitmelidir. Tahmin edebileceğiniz gibi, bu çok büyük bir iş. Uç uca eklenseydi, insan vücudundaki tüm kan damarları yeryüzünde iki buçuk kez dolaşırdı. Vücudumuz kabaca 100.000 mil kan damarı içeriyor. (161.000 km)
Vücudunuz kan damarlarından kan pompalayan içi boş bir organ olan kalbiniz olarak bilinen bir pompa istasyonu kullanır. 24 saatlik bir süre içinde kalbiniz vücudunuzun tam kan kaynağını (yaklaşık 6 litre) kan damarlarından 1000 defadan fazla pompalar. Kalp, vücudunuzda bulunan kilometrelerce kan damarı ile birlikte, gazların ve besin maddelerinin taşınması için kapalı bir kan damarı sistemi olarak tanımlanan dolaşım sisteminizi oluşturur.
Dolaşım sistemini meydana getiren iki alt devre vardır. Vücudu anatomik pozisyonda öğrendiğimiz için, aşağıdaki kalp resmine sanki bize doğru bakan karşımızdaki bir kişiye göre bakıyoruz. Bu nedenle kalbin sağ tarafı mavi renkte, sol tarafı kırmızı olarak görülüyor. Kalbin sağ tarafı pulmoner devre ve sol tarafı ise sistemik devredir.
Pulmoner Dolaşım
Kalbin sağ tarafı vücuttan toplanan oksijence fakir kirli kanı alır ve onu oksijen almak ve karbondioksiti serbest bırakmak için akciğerlere taşıyan pulmoner arter (akciğer atardamarı) ile gönderir. Karbondioksitin atıldığı ve taze oksijenin alındığı temiz kan ise akciğerlerden pulmoner ven (akciğer toplardamarı) ile toplanarak yeniden kalbe iletilir. Kanın, kalbin sağ tarafından akciğerlere ve akciğerlerden tekrar kalbe sirkülasyonu pulmoner dolaşım olarak tanımlanır.
Sistemik Dolaşım
Kalbimizin sol tarafı, akciğerlerden taze oksijenlenmiş kanı alır ve onu, oksijen ve besinleri iletmek ve hücre atıklarını toplamak için vücudun hücrelerine taşıyan sistemik dolaşım yoluyla gönderir. Kalbin sol tarafından vücut hücrelerine ve tekrar kalbe doğru olan dolaşım sistemik dolaşım olarak tanımlanır.
Ders Özeti
Her gün her saniye, vücudumuzdaki trilyonlarca hücre kandan besinleri alır ve atıkları kana bırakır. Kan, içi boş tüpler olan kan damarlarında taşınır ve kalp tarafından pompalanır. Kalp, kan damarları ve kan, gazların ve besin maddelerinin taşınması için kapalı bir kan damarı sistemi olarak tanımlanan dolaşım sistemini oluşturan yapılardır.
Dolaşım sistemi bir arada iki devre olarak düşünülebilir. Kalbin sağ tarafı pulmoner devredir ve sol tarafı sistemik devredir. Akciğer devresinin görevi, oksijeni almak ve karbondioksiti serbest bırakmak için kirli kanı akciğerlere taşımaktır. Kalbin sağ tarafından akciğerlere ve tekrar kalbe kan dolaşımı pulmoner devreyi oluşturur..
Akciğer devresinin hemen ardından kan, sistemik devreye girer. Sistemik devre oksijen ve besin dağıtmak ve hücre atıkları almak için vücut hücrelerine kan taşır. Kalbin sol tarafından vücut hücrelerine ve tekrar kalbe doğru olan dolaşım sistemik devreyi oluşturur.
İlgili Akademik Kaynaklar:
- DOLAŞIM SİSTEMİ
- DOLAŞIM BİYOFİZİĞİ
- Farklı ısınma prosedürlerinin pulmoner fonksiyonlar ve dolaşım parametrelerine etkisi
- Sistemik dolaşımı bozuk hastaların takibinde laktat yerine near ınfrared spectroscopy ile ölçülen doku oksijen saturasyonun (STO2) kullanılabilirliğinin araştırılması
- Parsiyel Pulmoner Venöz Dönüş Anomalisi: Nadir Rastlanan Bir Konjenital Kalp Anomalisi
