Bu makalede maliyetleri keşfedeceğiz. Sabit ve değişken maliyetler hakkında bilgi sahibi olacağız ve makalemizi karma maliyetler etrafında döndüreceğiz. Son olarak, bazı örneklere bakacağız ve karma maliyetlerin nasıl hesaplandığını öğreneceğiz.
Karma Maliyet Nedir?
Cihan ile tanışın. Cihan’ın kendi işleri olan Pul A.Ş.’nin sahibi olduğu işletmeler için özel pullar üretiyor. Cihan normalde tüm maliyesini idare eden bir muhasebeciye sahiptir, ancak son iki haftadır bu muhasebeci evde hastaydı. İşletmenin finansal yönlerinin hala eğilim göstermesi gerektiğinden, Cihan hesaplamaları yapmaya ve kitapları kendisi tamamlamaya karar verir.
İşinin tüm farklı maliyetlerine bakarak başlar. Örneğin, pul yapmak için kiraladığı makinelerin, pulları göndermek için gereken kutuların ve binanın ipotek ödemesinin maliyetine sahiptir. Ancak Cihan çabucak bunalıyor çünkü her bir maliyeti nereye koyacağından emin değil. Hangileri aynı kalır? Hangileri değişir? Ve hangileri hem sabit hem de değişken maliyetleri birleştiren karma maliyetlerdir? Bu makalede, karma maliyetler ve bunların nasıl hesaplanacağı hakkında daha fazla bilgi edeceğiz.
Karma Maliyeti Yapmak
Şimdi bildiğimiz gibi, karma bir maliyet sabit ve değişken maliyetlerden oluşmaktadır. Bunlara daha ayrıntılı bakalım. Sabit maliyetler, üretimden bağımsız olarak aynı kalan maliyetlerdir. Diğer bir deyişle, bir şirketin ürettiği mal veya hizmetlerin toplamı ne olursa olsun, sabit bir maliyet değişmez.
Örneğin, Cihan’ın işini yürüttüğü binanın ipotek ödemesi sabit bir maliyettir. İster 5 pul isterse 5000 pul yapıyor olsun, Cihan hala her ay aynı ipotek ödemesini ödemek zorunda.
Diğer yandan, değişken maliyetler üretime bağlı olarak değişen maliyetlerdir. Bir şirketin ürettiği ürün sayısı arttıkça maliyetler de artar. Üretilen ürün sayısı azalırsa, maliyetler de azalır.
Değişken bir maliyet örneği, Cihan’ın pulları postalamak için ihtiyaç duyduğu kutuların maliyeti olabilir. Cihan 100 pul basarsa, bu pulları postalamak için 100 kutuya ihtiyacı olacaktır. Cihan sadece iki kez pul yaparsa, sadece iki kutuya ihtiyacı olacaktır. Açıkçası, Cihan ne kadar çok pul yaparsa, o kadar çok kutuya ihtiyacı olacaktır. Ne kadar çok kutuya ihtiyaç duyarsa, o kutuları satın almanın maliyeti o kadar artar. Aynı şey üretim azaldıkça da söylenebilir. Daha az damga daha az kutu ve daha düşük maliyet demektir.
Dolayısıyla, sabit ve değişken her iki maliyeti de birleştirdiğimizde, karma maliyetimiz olur. Başka bir deyişle, karma maliyetin iki bileşeni vardır, değişmeyen sabit bir bileşeni ve üretime bağlı olarak değişen değişken bir bileşeni.
Karma maliyete örnek olarak Cihan’ın her ay kiraladığı makinelerin kiralanması verilebilir. Makineleri ayda 200 TL temel maliyetle kiralamayı kabul etmişse, bu sabit bir maliyettir. Cihan, üretilen pul sayısına bakılmaksızın 200 TL ödemek zorunda. Ayrıca, üretilen her 100 pul için 50 TL daha ödemeyi kabul etmişse, bu değişken bir maliyettir. Çünkü ne kadar çok pul üretilirse Cihan o kadar çok para ödemek zorunda kalır. Dolayısıyla, iki tür maliyeti birleştirirsek karma maliyetimiz olur.
Başka bir örnek
Şimdi başka bir örneğe bakalım. Örneğin, bir arabanın mülkiyetine bakarsak, üç tür maliyeti de bulacağız. İlk olarak, sabit maliyetler vardır. Bunlar araba ödeme ve sigorta içerir. Bu maliyetlerin hiçbiri, kullandığınız mil miktarına bağlı olarak değişmez. Arabanızı ne kadar sürerseniz sürün, aynı sabit aylık araba ödemesi ve sigorta ödemeniz olacaktır.
Bu arada, aracınızın gaz ve lastikleri değişkendir. Çünkü arabanızı ne kadar çok sürerseniz, o kadar fazla gaza ihtiyacınız olur ve lastiklerinizde daha fazla aşınma olur. Maliyetlerdeki bu değişiklik sizin değişken maliyetinizdir. Bir aracı çalıştırmak ve sahibi olmak için her iki maliyete de ihtiyacınız olduğundan, karma maliyetleriniz olacaktır.
Karma Maliyetin Hesaplanması
Şimdi karma maliyetlerin nasıl hesaplanacağını öğrenelim. Karma maliyet için en sık kullanılan denklem:
y = a + bx
Buraya,
y = toplam maliyet
a = sabit maliyet
b = değişken maliyet
x = etkinlik birimi sayısı
Cihan’ın Damga ve Mürekkep şirketine geri dönelim ve hesaplamayı uygulayalım. Elimizdeki miktarları girerek başlıyoruz. Sabit maliyet a, aylık 500 TL olan bina için ipotek ödemesidir. Değişken maliyet b, kutu başına maliyet olup, kutu başına 2 TL ‘dir. Etkinlik birimi sayısı, üretilen x damgası sayısıdır ve 300 diyelim.
Yani, denklemimiz y = 500 + 2 (300).
Çözdüğümüzde, y = 1100 elde ederiz. Yani karmamaliyet 1100 TL olacaktır.
Makale Özeti
Bir işletmenin karşı karşıya olduğu birden fazla maliyet vardır. Sabit maliyetler, üretimle ilgili olarak değişmeyen maliyetlerdir. Değişken maliyetler, üretim değiştiğinde değişen maliyetlerdir. Bunları bir araya getirdiğinizde, hem sabit hem de değişken maliyetleri birleştiren bir maliyet olan karma maliyet elde edersiniz. Karma maliyeti y = a + bx formülünü kullanarak hesaplayabilirsiniz ; burada y = toplam maliyet, a = sabit maliyet, b = değişken maliyet ve x = etkinlik birimi sayısı.
